İlgilendiiğiniz kategoriyi seçerek o kategorideki içerikleri listeleyebilrsiniz...

Bahar Şenlikleri : Walpurgisnacht, Beltane ve Hıdrellez - Dinsel Mitler - Dogaustu.net

Bahar Şenlikleri : Walpurgisnacht, Beltane ve Hıdrellez

Originally posted 2016-05-06 03:43:14.

Baharın gelişi ve yaz başlangıcına kadar olan süre içerisinde günümüzde de devam eden pek çok özel gün ve şenlik vardır. Bu günlere ait uygulamalar pek çok yerde olduğu gibi Anadolu’da da sürdürülmekte ve kültürün bir parçası olarak toplumun belleğinde yer almaktadırlar; zaman içerisinde çeşitli toplum ve geleneklerce yeniden yorumlanmış, bazen farklı adlar altında işlenmişlerse de hemen hepsinde kökenlerine dair ortak öğeler bulmak mümkündür. Özünde mevsimsel değişiklik ve döngülere bağlı olmalarının yanında hemen hepsi panteist ve pagan içeriğe sahip ritüeller ve sembolizmlerinden izler taşırlar. Mevsimler geçişler makrokozmik-mikrokozmik de denilebilecek insan-doğa/evren bağlantısına büyük önem veren panteist düşüncenin temel kavramları arasındadır. Bunu avcı-toplayıcı ve tarım toplumlarının kalıntıları olarak görmek mümkünse de, ayırdedici yönü ezoterik olarak içerdiği bu insan-doğa/evren manasında gizlidir.

37647a14-419d-4ed6-af88-add61c6ffc13

Bahar şenlikleri Mart ayındaki Nevruz/Ostara ile başlayıp 30 nisan-1 mayıstaki Walpurgisnact ve Mayıs başı şenliği (Beltane) ile devam eder, 5 mayısta kutlanan Hıdrellez de bunlardan biridir. (23 nisandaki Aya Yorgi -St. George- kutlamaları da yine bunlarla ilişkili görülebilir.) Nevruz bir önceki yazıda işlendiğinden, şimdi adı geçen bu şenlikleri tek tek ele alalım:

30 nisan/1 mayıs : Walpurgisnacht

30 nisanı 1 mayısa bağlayan gece, hristiyanlık döneminde azizelik payesi verilen Walburga’nın adından türemiştir ve “Walpurgisnacht” almancada “Walpurgis Gecesi” anlamına gelir. (Walburga, çeşitli Avrupa halklarınca Walpurgis, Vaubourg, Bugga, Gaudurge gibi adlarla da anılır.) Hakkında anlatılan katolik hristiyan mite göre, Walburga Almanya’nın Heidenheim manastırında yaşamış bir benedikten rahibesidir. Ölümünden sonra naaşının bazı mucizelere yol açmasından dolayı azize ilan edilmiştir. Daha geç dönemde,- ortaçağ engizisyon döneminin cadılık söylemiyle birlikte- bu gece cadıların Blocksberg dağında toplandığından ve kutlamalar yaptıklarından sözedilmeye başlanmıştır ve bu durum hristiyanlığın tanrı-şeytan ikiliği içerisinde “şeytani” bir uygulama olarak görülmüştür, ancak çok tanrılı pagan anlayışta mutlak bir iyi-kötü ayrımı yoktur ve “şeytan” pagan panteonunda –inanç sisteminde- yer almaz. Pagan tanrılar geç dönemin tek tanrılı kurumlarınca “öteki”leştirilmiş ve yeni kurulan inancı sağlama alma adına kötülenmiştir.

Aslında, azize Walburga’nın hikayesi tamamen pagan kökenli uygulamaların üzerine kurulu bir pseudo-mittir. Azizenin manastırının bulunduğu “Heidenheim”, almancada “pagan yurdu” anlamına gelir. (Heiden –ingilizce heathen- tek tanrılı dinlerden olmayan anlamına gelen bir sözcüktür, bu durumda anlamı pagan dinlerden olan anlamına gelir. Hristiyanlığın yayılma döneminde bu sözcük özellikle Tötonik ve Nordik pagan inancını taşıyanları tanımlamak için kullanılmıştır.) Ayrıca burada bulunan ve daha sonraları vaftiz uygulamarı için kullanılan kutsal çeşmenin adı “Heidenbrunnen” da yaklaşık olarak “pagan-çeşmesi” anlamına gelir. Pagan geleneğe göre, baharın gelişi 1 mayıs yortusunda da tepelerde büyük ateşler yakılarak kutlanırdı ve gece halk bu ateşlerin etrafında şenlikler düzenlerdi. Şenlik ateşlerinin tepelerde yakılması, çoğu kutsal dağ ve tepede tanrı ve tanrıçaları onurlandırmak için kurulan tapınaklarla da bağlantılıdır, nitekim azize Walburga adına kurulan kiliselerin çoğunluğu bu eski tapınakların üzerine kurulmuştur.

Walburga; katolik inancında hastalıkların sağaltılmasından sorumludur, fırtınaya ve kıtlığa karşı koruyucudur; balıkçıların azizesidir ve insanları köpeklerden, köpek ısırıklarından korur. Yaşadığı varsayılan dönemde benedikten rahibesi hakkında böyle bir bilgi olmamasına karşın eski kiliselerde buğday demeti ve yanında köpekle resmedilir. Oysa bunlar pagan dönemin tanrıçaları olan Holda –bazen Berchta/Bertha- ve Frigga’nın sembolleridir, Nordik geleneğin kader ve zamanın akışından sorumlu tanrıçaları olan Norn’larla da ilişkisi vardır. Buğday demeti dünyaya baharı getiren tanrıçanın bereketini simgeler –tanrıça kıtlıktan koruyandır- (Anadolu’nun Demeter’inden Roma’nın Ceres’ine ve Kuzey halklarının Holda’sına dek) ve bazı kuzey geleneği tanrıçalarının kutsal hayvanı da köpektir, köpek kuzey geleneklerinde yine verimlik ve bereket sembolüdür. (İnsanları köpekten “koruyan” bir azizenin yanında ve kucağında köpekle betimlenmesi bu açıdan oldukça çelişkilidir.) Tanrıçaların tapımı, hristiyanlık tarafından tüm betimlemeleriyle aynen devralınmıştır. Günümüzde Letonya, Danimarka, Estonya, İsveç ve Almanya’da bu azizenin adına kutlamalar düzenlenir ki bu ülkeler İskandinav ve Baltık denizi kıyılarında konuşlanmış pagan toplumların yaşadığı yerlerdi.

Walpurgis gecesinde “cadıların toplanıp tepelerde ateş yakması”, aslında bu günün asıl kutlayıcıları olan paganların şenliklerinden başka bir şey değildir, kaldı ki engizisyon döneminde cadılara atfedilen “fırtınaya sebep olma”, “hastalık verme veya iyileştirme” gibi özellikler yine aynı kilise tarafından bizzat bir azizeye atfedilmiştir. Yine aynı kilise, XI. yy.ın sonlarına kadar kadınlara sağaltım, doğa olaylarını kontrol edebilme gibi güçlerin bizzat “tanrı” tarafından verildiğini kabul ediyor ve kutsuyordu.

Walpurgis gecesi diye de bilinen 1 mayıs arifesi diğer pagan şenlikler gibi doğanın mevsimsel geçişleri üzerinden yaşam-ölüm döngüsüne ait misterlerin tekrarlandığı bir şenlikti. Bu geçiş dönemleri okült ve ezoterik yazında “dünyalar arasında” diye tanımlanan özel zamanlardır ve çeşitli ritüellerle maji uygulamaları gerçekleştirilir. Baharın gelişi ve verimlilik kültleriyle bağlantılı olarak, kutsal birleşme ritüeli –tanrı ve tanrıçanın evliliği- sembolik veya aktif olarak canlandırılırdı. –Daha sonları “cadıların” “şeytanla” evliliği tarzında işlenmiş ve düalistik anlayışa indirgenmiştir.- Verimlilik doğum ve yaşamla ilgili olduğu kadar hasat ve ölümle de ilgili olduğundan, doğanın hem yaratıcı hem de yokedici kaotik gücüne duyulan öykünme pagan ritüellerin çoğunda yer almıştır. Walburga’nın çeşitli Nordik dillerdeki anlamı da bu yıkıcılığı ön plana çıkarır şekilde ölüm ve kurban sembolizmiyle de ilgilidir.
Son olarak, tanrıçayı temsil eden bu azizeye atfedilen bir diğer kutsal günden -24 eylül- bahsetmek Anadolu’yla karşılaştırma yapmak adına belki de yerinde olur. 24 Eylül, doğu kilisesince Silifke yakınlarında yaşadığı varsayılan azize Thekla’nın da kutsal günüdür ama Walburga’ya benzer şekilde bu azize de Silifke’de tapımı yaygın olan Athena Kannetis’le bir tutulmuş hatta azizenin –Athena’nın- kutsal alanı Nazianus gibilerince “parthenon” olarak adlandırılmıştır.(“Parthenon” bakireler evi anlamına gelir ve Athena rahibelerini tanımlamak için kullanılır, “bakirelik” burada kendi kendisinin sahibi olan kadın demektir.) Silifke civarındaki bu tarz çoğu kilisenin eski Zeus ve Athena tapınakları üzerine veya yanına inşa edildikleri de unutulmamalıdır.

Aya Thekla tapımı İstanbul’da 24 eylül günü Büyükada’daki Aya Yorgi kilisesinde gerçekleştirilir ki bu durum da sonbahar ekinoksu olan 21 eylül -öncesi ve sonrasında- yapılan pagan şenliklerde göze çarpan tanrıça ve tanrının onuruna yapılan uygulamaları çağrıştırır.


Açıklanamayan Doğaüstü Olaylar 5 Şubat 2024 5 Şubat 2024 — 13:00
Dikkat! Bu alanda göndermiş olduğunuz mesajlar tüm ziyaretçiler tarafından görüntülenebilir. Göndermiş olduğunuz mesajların toplum ve site kurallarına yakışır saygılı & seviyeli içerikler olmasına dikkat ediniz ...
Tüm mesaj içeriklerinin de ziyaretçiler tarafından görüntülenebileceği nedeni ile özel kimlik bilgisi ya da kötüye kullanımı mümkün olabilecek içeriklerinizi lütfen mesajlarınızda paylaşmayınız. Bu gibi içerikli mesajlar yapılan düzeli denetimler ve şikayetler yolu ile tespit edilerek yayından kaldırılmaktadır.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu Olaya Benzer Olaylar